KİTAP TANITIM -1-

Zaman Mekan Varoluş Kitabı

Fikir teknesi külliyatının 23 sırt numaralı “Zaman Mekan Varoluş” kitabı ile başbaşayız. Kitabın müellifi Haki Demir. Kitabın değerlendirilmesine girmeden evvel müellifle alakalı bazı şeyler söylemem gerekiyor.

Haki Demir, kaleme aldığı onlarca telif eserle, tutkulu hayallerini kartal kanatlarıyla doğudan batıya, kuzeyden güneye bütün dünyayı sarıyor, menfaat hırsıyla yanıp tutuşan ellere, son derece mütevazi tavır ve eda ile büyük bir vakar dersi veriyor. Ele aldığı her meseleyi tefekkür mecrasına çekerek rahat insan tiplerinin uykusunu kaçıran bir müellife dönüveriyor. Şanı ve şöhreti yok, menfaat hırsıyla yanıp kavrulan nefsani halleride. Son derece tevekkel halde, “manevi mesuliyetimizdir” deyip bütün aşk ve heyacanını içinde yaşıyor. Dışa vurulan aksiyonun ve heyecanın, insanları fevri harekete sürükleyeceğini gayet iyi bilen Haki Demir, tüm heyecanını içinde yaşıyor. O’nun gözleri dışa bakmıyor, tamamen içe bakıyor. O’nun kulakları dışarıyı duymuyor, içini ve kalbini duyuyor. Kalb ve gönül iştiyakından cezb olan dehavari akıl ve mantık muhayyilesini, tasavvuf ocağında terbiye edenlerden. Böyle biriisi Haki Demir. Eminim bu satırları okuyunca, nefsinin kabarmasından korkarak, bu sözleri önemsiz görecektir. Zira O, methiye ve eleştirilere çoktan kulaklarını kapatmış. Methiyenin nefsani kabarmayı, tenkidin ise tersten nefsi tetiklediğini her vesilede dile getiriyor. Bu tür ucube şeylerle enerjisini tüketen insan tiplerine ise yarı üzüntülü eda ile tebessüm ediyor.

ZAMAN-MEKAN-VAROLUŞ KONULU MÜLAKATLAR -2-

MUSTAFA YILDIZ: “GEMİNİN SAĞLAM OLMASI FIRTINAYI DİNDİRMEZ”

 “Her varlık varlığını Ona borçludur”

 

METİN ACIPAYAM: Zaman “oluş amili” ise, kader ile arasındaki münasebet nedir? Zaman, kaderin sırlarından biri midir? Kader aslında “Kün” emrinin muhtevasında mahfuz sırlar toplamı mıdır?

MUSTAFA YILDIZ: Zamanı konuşabilmemiz için öncelikle varlığı konuşmamız gerekir. Varlık farklı açılardan farklı kategorilere ayrılabilirse de, bizi ilgilendiren kısmıyla iki tür varlıktan söz edebiliriz. Bunun birisi mutlak varlık, yani Zat-ı İlahidir ki, onun varlığı kendindendir. Yani O Vacibu’l-Vücud’dur. Varlığını kimseye borçlu değildir. Onun varlığı zaman ve mekân ile ilintili değildir. Diğeri ise mümkün varlıktır. Tüm mevcudatın varlığı Vacibu’l-Vücud olan Rabbul Alemin’in varlığı karşısında izafidir. Her varlık varlığını Ona borçludur. Onun dışındaki her varlık zaman ve mekân ile ilintilidir.  Varlık esmâullahın ve sıfât-ı ilahinin tecellisidir. Zat-ı İlahi bilkuvve sahip olduğu yaratma sıfatını “Kün” emri ile bilfiil hale dönüştürmüştür. “Yekûn” fiili bu yaratmanın kesintisiz bir şekilde süregeldiğini işaret etmektedir. Allah anbean yaratıp yok etmektedir. Zaman, ilm-i ilahide mevcut olan varlığın âlem-i gaybdan âlem-i şahadete çıkış anındaki süreklilik halidir. Varlık kesintisiz bir yaratış ve yok ediş eylemine muhatap olduğu için alem-i gaybdan alem-i şahadete çıkış ve tekrar alem-i gayba gidiş anındaki süreklilik varlığa bir zaman boyutu eklemektedir. Varoluş eylemi zamanın içerisinde gerçekleşmiyor, bilakis zaman varlığın yaratılışındaki sürekliliğin sonucu olarak ortaya çıkıyor. Dolayısıyla zamanın yaratılıştan bağımsız, harici bir varlığı yoktur. Bundandır ki zaman ne var eder ne yok eder. Var eden de yok eden de Rabbu’l-Alemin’dir. Zaman, kaderin kazaya dönüş anıdır. Kader ilm-i ilahi, kaza ise fi’l-i ilahidir. İlm-i ilahi zamana tabi değildir. Zamanla ilişkili olarak gerçekleşmez. İlm-i ilahi zamanı da mekânı da kuşatır. Bu yüzden Zât-ı İlahi için “bilmek” zaman içerisinde gerçekleşen, zamanla kayıtlı, zamana tabi bir eylem değildir. Zamanın değişmesi ile Onun bilgisinde bir değişiklik olmaz.

ZAMAN-MEKAN-VAROLUŞ KONULU MÜLAKATLAR -1-

METİN ACIPAYAM: Zaman “oluş amili” ise, kader ile arasındaki münasebet nedir? Zaman, kaderin sırlarından biri midir? Kader aslında “Kün” emrinin muhtevasında mahfuz sırlar toplamı mıdır?

MEHMET EMİN PARLAKTÜRK:  Zaman “oluş süreci”ndeki sebeplerden biridir. “Oluş” gibi “zaman” da yaratılmıştır. Yaratılmış bir nesne, yaratma fiilinin âmili olmaz. “Oluş” sabit değildir ve belli bir dönemle sınırlanmaz, aksine devamlılığı olan bir süreçtir oluş. Allah’ın “ol” demesi, o an itibariyle olup biten ve sona eren bir oluş değil, başlayıp devam eden ve bugüne kadar süregelen, bundan sonra da devam edecek olan bir “oluş süreci”dir. Yani, dünden bugüne oluş süreci hâlâ devam edegelmektedir. Yasin, 82.ayette geçen “kün fe-yekûn” ibaresi “ol dedi, oldu” şeklinde değil, “ol der, o da hemen oluş sürecine girer” şeklindedir. Çünkü, “yekûn” fiili muzari olup şimdiki ve gelecek zamanı kapsayan bir geniş zaman kipidir.