Nihâd Sâmi Banarlı Okumaları -6-
Yahyâ Kemal’in İstanbul’a Bakışı
Tanzimat’tan bu yana aşağılık duygusuna kapılıp kendimizi inşâ edemememiz, sultan devlet-sultan millet olabilme yolunda önümüze büyük engeller çıkarıyor. Evvela bu meşum aşağılık duygusundan sıyrılacak, sonra kendimizi Batı uygarlığının pisliklerinden tecrit ederek tecdit (yenilenme) hamlemizi başlatmalıyız. Yıllar önce meselenin şehirciliğe bakan tarafı hakkında Nihâd Sâmi bakın ne söylüyor: Yeni ve eski bütün şehirlerimizi batının keskin ve monoton hendesî çizgileriyle; Türk zevkinin tamâmıyle zıddı, Amerikan zevkinin gökdelen adını verdiği heyûlâ binâlarına göre değil; çağlar boyunca tecrübe görmüş, eski ve büyük milletler diyârı şarkın, bilhassa Türk’ün, ışıklı ve yumuşak çizgilerine uygun işlemeliydik. Bunu yapamıyoruz. [1] Bu söyleneni hala yapamıyoruz. Çünkü şehircilik hakkında hala mefkûrelerimiz yok. Düşünen adamımız bir elin parmağından az. Rahmetli Turgut Cansever hocamızın ömrünü vakfettiği şehircilik davasının bayrağı, bugün Yahya Düzenli’nin elindedir. Aslen Trabzonlu olan Yahya Düzenli, şehircilik meselesinin günümüz üstadlarından. Şiddetle eserlerini okuyup, idrak etmemiz zaruri.